رژیم غذایی افراد دیابتی

ديابت يك اختلال متابوليكي است. بدين صورت كه سرعت و توانايي بدن دراستفاده و سوخت و سوز كامل قند ها را كاهش مي يابد. لذا قند خون افزايش مي يابد.

انواع ديابت
ديابت نوع Ι (يا ديابت وابسته به انسولين IDDM)
ديابت نوع ΙΙ (يا ديابت غير وابسته به انسولين NIDDM)
ديابت بارداري
بدن مبتلايان به ديابت نوع يك توانايي توليد انسولين را ندارد و اين امر موجب افزايش سطح قند خون مي گردد.

در ديابت نوع دوم بدن فرد مبتلا انسولين توليد ميكند و حتي ممكن است غلظت انسولين در خون از مقدار معمول آن نيز بيشتر باشد اما گيرنده هاي سلولي فرد نسبت به انسولين مقاوم شده و در حقيقت نميگذارند انسولين وارد سلولها شده و اعمال طبيعي خود را انجام دهد.در اين حالت ميتوان با درمان رژيمي غلظت قند خون را كاهش داد.درصد شيوع اين بيماري در زنان بيش از مردان است.

ديابت بارداري مربوط به چند ماهه آخر دوران بارداري است و معمولا سابقه خانوادگي در ابتلا به آن نقش دارد. تعديل در مصرف كربوهيدراتها و محدود كردن دريافت كربوهيدرات هاي تصفيه شده و افزايش تعداد وعده ها و كاهش حجم وعده ها از جمله عوامل بهبود بخش مي باشند. ناگفته پيداست كه اين نوع ديابت فقط در بانوان شيوع دارد!

ديابت و انسولين

بسياري از افراد پس از شروع مداوا و استفاده از تجويزهاي دارويي حتي از قبل هم چاقتر ميشوند و اين بدان علت است كه تقريبا تمام داروهايي كه براي بهبود اين افراد تجويز ميشود آنها را گرسنه ميكند و باعث ميشود كه كبد مازاد انرژي را به چربي تبديل نمايد.

ديابتي ها در معرض صدماتي مانند حملات قلبي و مشكلات كليوي و نابينايي و ناشنوايي و سندرم پاهاي سوزان هستند و اين امر بعلت افزايش قند خون بعد از صرف غذا و چسبيدن اين قندها به سلولها و تبديل آن به ماده اي مضر به نام سوربيتول صورت ميپذيرد پزشكان بوسيله انجام آزمايشي بنام هموگلوبين A۱C و اندازه گيري ميزان قند چسبيده به سلولها به ميزان آسيب هاي عصبي وارد شده پي ميبرند.

كبد به منظور جلوگيري از افزايش ناگهاني قند خون پس از صرف غذا مقداري انسولين در خون وارد ميكند و انسولين با راندن قند ها به درون سلول ها از وقوع اين امر جلوگيري ميكند. اما انسولين و تمام داروهايي كه از آن ساخته ميشوند باعث ميشوند كه شما همواره احساس گرسنگي كنيد و بداقبالي شما براي يك حمله قلبي را افزايش ميدهد. بنابراين مهمترين هدف در تجويز انسولين اين است كه با كمترين ميزان انسولين مصرف بتوانيم از بالا رفتن ناگهاني قند خون جلوگيري بعمل بياوريم.

ديابت و رژيم غذايي

بسياري از افرادي كه بعد از سن ۴۰ سالگي دچار ديابت ميگردند با رعايت يك رژيم غذايي مشتمل بر مصرف سبزيجات, غلات كامل, حبوبات و ماهي ومحدود كردن شديد فرأورده هاي شيريني پزي و شكر و محدود كردن دريافت گوشت , مرغ و تخم مرغ ميتوانند حال خود را بهبود بخشند. بسياري از كساني كه دچار ديابت شده اند انسولين مصرف ميكنند آنها تونايي كافي براي پاسخ دادن به انسولين را ندارند و اين امر به علت وزن بالا و مصرف زياد قندهاي تصفيه شده از سوي آنهاست. اولين دستور براي برطرف كردن اين حالت استفاده از دانه هاي كامل به جاي فرآورده هاي شيريني و نان پزي است. اين امر علاوه بر اينكه به شما احساس خوبي ميدهد كمك خواهد كرد تا كمتر بخوريد و همچنين باعث محدود كردن دريافت مهمترين منبع دريافت چربي ها خواهد گرديد.

مطابق تحقيقي كه در اروپا انجام گرفته است نشان داده شده كه دريافت مقادير بسيار زياد پروتئين به كليه هاي يك فرد ديابتي آسيب وارد ميكند بنابراين ديابتي ها بايد از مقادير كمتر گوشت و ماكيان و تخم مرغ استفاده نمايند. همچنين تحقيقات اخير نشان ميدهد كه كربوهيدرات هاي تصفيه شده ميزان نياز به انسولين را افزايش و چربي هاي غير اشباع تك پيوندي و چند پيوندي موجود در سبزيجات و چربي هاي امگا-۳ موجود در روغن ماهي و همچنين استفاده از آرد كامل و دانه هاي كامل بجاي آرد تصفيه شده نياز به انسولين را كاهش ميدهد.سطح بالاي قند خون بعد از صرف غذا موجب ميشود كه قند ها به سلولها چسبيده و تبديل به ماده ای سمي(براي سلولها) بنام سوربيتول شوند كه اين ماده به اعصاب و كليه و شريانها و قلب آسيب خواهد رساند . براي اينكه از بالا رفتن زياد سطح خون جلوگيري كنيد نانها و شيريني هاي تهيه شده از غلات كامل را بجاي نان و شيريني هاي معمولي كه از آرد تصفيه شده تهيه ميشوند استفاده نماييد و از شكر سر سفره اجتناب كنيد و مصرف ميوه را فراموش نکنيد.

ورزش به ديابتي ها كمك ميكند

ورزش به ديابتي ها كمك ميكند كه از شر حمله هاي قلبي و نابينايي و آسيب هاي عصبي در امان باشند. وقتي كه غذا ميخوريد سطح قند خونتان افزايش مي يابد. هر چه بيشتر سطح خون افزايش يابد قند بيشتري به سلولها ميچسبد. وقتي كه قند به سلول بچسبد ديگر نميتواند از آن جدا شود و تبديل به ماده اي مضر بنام سوربيتول تبديل ميشود كه اين ماده ميتواند باعث نابينايي و ناشنوايي و آسيب هاي مغزي و قلبي و سندرم پاهاي سوزان و … گردد.

وقتي كه قند وارد بدن شما مي شود فقط ميتواند در سلولهاي كبد و ماهيچه ذخيره گردد. اگر سلولهاي كبد و ماهيچه از كربوهيدرات اشباع باشند, قندها ديگر جايي براي رفتن ندارند. اگر ذخيره سلولهاي ماهيچه به واسطه ورزش كردن مصرف گردد بعد از صرف غذا قند ها به وسيله ماهيچه جذب ميشوند و مقدار آنها در خون افزايش نمي يابد. بنابراين اگر با يك برنامه ورزشي منظم بتوانيم ذخيره قند ماهيچه ها را كاهش دهيم مسلما ميتوانيم شاهد بهبود همه جانبه عوارض بيماري ديابت باشيم.

انسولين هورموني كه با خوردن شیرینی و قند در بدن ترشح می شود:

تحقيقات جديد نشان داده است كه كه مصرف زياد انواع نانها و شيريني ها و شكرهاي افزودني از طول عمر مي كاهد و باعث ابتلا به ديابت ميشود. وقتي كه غذاهاي حاوي آردسفيد و قند و شكر افزودني را مصرف ميكنيد ميزان قند خونتان افزايش مي يابد و اين امر باعث ميشود پانكراس مقداري انسولين به داخل سيستم جريان خون ترشح كند. بدن شما براي محافظت از شما در مقابل افزايش قند خون نياز به انسولين دارد اما به ياد داشته باشيد كه انسولين زياد ميتواند شما به بدن شما آسیب برساند. انسولين به واسطه داخل كردن چربي هاي خون به درون بافت چربي(براي آنكه بدن مجبور شود از قند استفاده كند) و مجبور كردن كبد به تبديل مازاد انرژي به چربي و همچنين واداشتن مغز به صدور دستورهايي مبني بر گرسنگي, موجب چاقي شما ميگردد كه اين امر به سبب ايجاد لخته و افزايش ميزان تري گليسيريد خون و پايين آوردن سطح HDL يا چربي خوب موجب استروك و حمله قلبي ميگردد. انسولين موجب افزايش اكسيداسيون و تبديلLDL بهLDL اكسيده ميشود كه اين فرم از LDL باعث ايجاد پلاكهايي در درون رگها و انسدادشان مي شود. سطح بالاي انسولين باعث ميشود كه كليه هاي شما نمك را نگهدارند و آنرا دفع نكنند كه اين امر موجب افزايش فشار خونتان مي شود. بهترين راه براي كاهش سطح انسولين( به گونه اي كه قند خون بالا نرود) خودداري از افزايش وزن و عدم استفاده غذاهايي كه از آرد سفيد و شكر تصفيه شده ساخته ميشوند و خوردن ميوه جات و سبزيجات با وعده هاي غذايي مي باشد
ضعف جنسي در مردان ديابتي

طبق تحقيقاتي كه در ايتاليا انجام شده است تقريبا ۵۶% از مردان ديابتي از ناتواني جنسي رنج ميبرند. همچنين مشخص شده است كه تقريبا تمام افرادي كه به ناتواني جنسي مبتلا هستند دچار افسردگي ميشوند. ناتواني جنسي درمورد مرداني كه هنوز بدنشان ميتواند انسولين بسازد قابل درمان ميباشد.

ديابت داراي عوارض بسيار نامطلوبي نظير آسيب هاي عصبي و نابينايي و ناشنوايي و اختلال در حواس پنجگانه و عدم توانايي در كنترل ماهيچه ها و ناتواني جنسي مي باشد. الت تناسلي تنها عضو بدن انسان است كه ميتواند مقدار خون ورودي به درون خود را كنترل كند. ماهيچه هاي اطراف سرخرگهاي آلت تناسلي بوسيله انقباض موجب جلوگيري از جريان يافتن مقادير زياد خون دراين عضو مي گردند. هنگامي كه مردي تحريك ميشود مغز فرد پيامهاي عصبي خاصي به دستگاه تناسلي ميفرستد و موجب آزاد شدن ماده بنا نيتريت اكسايد ميشود كه اين ماده باعث انبساط و گشاد شدن رگهاي خوني آلت تناسلي و به تبع آن نعوظ ميگردد.

اكثر آسيبهاي وارد شده به سيستم عصبي كه در اثر ديابت ايجاد شده باشد قابل بهبودي است اما گاهي اوقات اين آسيب ها جدي و غيرقابل برگشت مي باشد. بعنوان مثال اگر كسي بر اثر ديابت نابينا گردد هيچگاه بهبود نخواهد يافت اما ناتواني جنسي ناشي از ديابت حالتي است كه برگشت پذير ميباشد.

هنگامي كه غذا ميخوريد قند خونتان افزايش مي يابد اگر اين افزايش شديد باشد مقدار اضافي قند خون به ديواره سلولها مي چسبد و ميتواند به خصوص در سلولهاي عصبي موجب خسارتهايي گردد. مقدار قند چسبيده شده به سلولها را ميتوان با آزمايشي بنام HBA۱C ميتوان تشخيص داد. اگر نتيجه بدست آمده بالاتر از ۶.۱ باشد فرد در معرض خطر قرار دارد. افرادي كه از ناتواني جنسي ناشي از ديابت رنج ميبرند بايد هرماه اين آزمايش كه بيانگر ميزان رعايت نكات رژيمي در ۱۲ هفته اخير و همچنين ازمايش ديگري بنامfructosamine كه نشانگر رعايت نكات رژيمي در دو هفته اخير ميباشد را انجام دهند. هر گاه كه نتيجه آزمايشHBA۱C بيشتر از ۶.۱ باشد دكتر بايد ميزان دارو و شخص ديابتي بايد رژيم غذايي اش را تغيير دهد. بعد از مدتي شخصي كه دچار ناتواني جنسي شده است قادر خواهد بود كه فعاليت مجدد قواي جنسي خود را بدست آورد.

آيا Glycemic index مقياس خوبي است؟

بسياري از كتابهاي تغذيه اي ليستي از غذاها را به همراه گلايسميك ايندكس شان ارائه مي دهند و به شما توصيه مي كنند كه از مصرف غذاهايي كه داراي گلايسميك ايندكس بالا هستند خودداري نماييد.

بعد از مصرف غذاها قند خون افزايش مي يابد در اين ميان شكر خالص بيش از تمام انواع مواد غذايي موجب افزايش قند خون ميشود. گلايسمسك ايندكس در اصل نسبت بين مقدار افزايش قند خون در اثر مصرف يك غذا به مقدار افزايش قند خون در اثر مصرف مصرف شكر معمولي است.

غذاهايي كه كربوهيدرات موجود در آنها آرام‎ آرام شكسته و جذب شده و وارد جريان خون مي شود و از افزايش ناگهاني قند خون جلوگيري مينمايند داراي گلايسميك ايندكس پايين تر و غذاهايي كه قند موجود در آنها سريع تر وارد جريان خون شده و موجب افزايش ناگهاني قند خون ميگردند داراي گلايسميك ايندكس بالاتري هستند. اكثر دانه هاي غلات و حبوبات كامل و سبزيجات غير نشاسته اي داراي گلايسميك ايندكس پاييني هستند و بر عكس شكر، غلات و آردهاي تصفيه شده ، سبزيجات ريشه اي و نشاسته اي و ميوه ها داراي گلايسميك ايندكس بالايي هستند.

نگاه كردن به جدول گلايسميك ايندكس خالي از لطف هم نيست. مثلا هويج داراي گلايسميك ايندكسي در حد شكر است. با توجه به اينگونه تناقضات دانشمندان فرمول ديگري را براي دسته بندي مواد غذايي در نظر گرفتند بنام گلايسميك لود Glycemic Load.

براي بدست آوردن گلايسميك لود يك غذا بايد مقدار كربوهيدرات موجود در يك واحد از يك ماده غذايي را در گلايسميك ايندكس آن ضرب نماييد. گلايسميك لود(GL) يك غذا بجاي اينكه به شما بگويد يك ماده غذايي در مدت زماني ثابت چقدر قند خونتان را افزايش ميدهد بيان ميدارد كه اين ماده غذايي چقدر قند وارد جريان خونتان خواهد نمود. هويج و سيب زميني از مواد غذايي هستند كه داراي گلايسميك ايندكس بالايي هستند اما محاسبات جديد ميگويد به فرض در مورد هويج با اينكه گلايسميك ايندكسي معادل ۱۳۱ دارد اما گلايسميك لود آن ۱۰ ميباشد يا مثلا سيب زميني با گلايسميك ايندكس ۱۲۱ داراي گلايسميك لود ۴۵ مي باشد و پاپ كورن با گلايسميك ايندكس ۷۹ گلايسميك لودي معادل چهار دارد.

غذاهايي كه قسمت زيادي از آنها را آب يا هوا تشكيل داده است حتي اگر داراي گلايسميك ايندكس بالايي باشند منجر به افزايش بيش از حد قند خون در بدن شما نميشوند.

به عبارت ديگر در مصرف غذاها بايد علاوه بر گلايسميك ايندكس گلايسميك لود را هم مد نظر قرار داد و اين براي افراد معمولي مقداري سردرگم كننده است و به عنوان يك توصيه فقط ميتوان گفت كه سعي كنيد غذاهاي داري گلايسميك ايندكس بالا را با غذاهاي داري گلايسميك ايندكس پايين بصورت توام مرد مصرف قرار دهيد و در عين حال گوشه چشمي هم به گلايسميك لود آن داشته باشيد